Το τελευταίο διάστημα, ολοένα και περισσότεροι Έλληνες έχουν περιορίσει τις παρορμητικές αγορές τους και προγραμματίζουν πλέον τις δαπάνες για την κάλυψη των βασικών αναγκών τους. Η οικονομική κρίση έχει μεταβάλει σημαντικά την αγοραστική συμπεριφορά, καθώς η πλειοψηφία των καταναλωτών έχει μειώσει την αγορά των αγαθών, που δεν τους είναι απολύτως αναγκαία και ένας στους τέσσερις Έλληνες δηλώνει πως δεν του περισσεύει εισόδημα για περιττές αγορές.
Κυρίαρχη συνήθεια η λίστα αγορών
Η σύγκριση τιμών και η λίστα αγορών χαρακτηρίζει πλέον την αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών στη χώρα μας. Ο αναπληρωτής καθηγητής Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Γιώργος Μπάλτας, δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι η αλλαγή στις αγοραστικές συνήθειες έχει ήδη παρατηρηθεί λίγο πριν την οικονομική κρίση και επεσήμανε ότι οι καταναλωτές λειτουργούν με βάση τα οικονομικά κριτήρια αγοράς, τον έλεγχο των τιμών, το μακροχρόνιο κόστος χρήσης, αν πρόκειται για αγορά αυτοκινήτου ή ακινήτου, καθώς και τον προγραμματισμό των αγορών. "Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι ποσοστό μεγαλύτερο του 95% χρησιμοποιεί λίστα αγορών", ανέφερε ο κ. Γ. Μπάλτας. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι παρατηρείται υποκατάσταση ακριβότερων προϊόντων από φθηνότερα.
Από την πλευρά του, ο Εμπορικός Διευθυντής του ομίλου Σούπερ Μάρκετ Βερόπουλος, κ. Χάρης Κυρλής, δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι οι καταναλωτές έχουν αυξήσει τις επισκέψεις τους στα σούπερ-μάρκετ και αγοράζουν τα βασικά αγαθά, αλλά σε λιγότερη ποσότητα, απ' ό,τι παλαιότερα, ιδίως, όταν πρόκειται για τρόφιμα. Σύμφωνα με τον ίδιο, ολοένα και περισσότεροι καταναλωτές στρέφονται σε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και παρατηρείται εδώ και ενάμιση χρόνο αύξηση των πωλήσεων των προϊόντων αυτών.
Ο πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Καταναλωτών (ΕΛΚΕΚΑ), κ. Βασίλης Λύγκας, δήλωσε ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την αγοραστική συμπεριφορά και ότι οι καταναλωτές εξαντλούν όλα τα περιθώρια για φθηνές αγορές. Την αλλαγή αυτή ο κ. Β. Λύγκας την απέδωσε στο ότι το κόστος του οικογενειακού καλαθιού ενός μεσαίου ελληνικού νοικοκυριού με όλες τις κατηγορίες προϊόντων έχει αυξηθεί. Όπως διευκρίνισε, το καλάθι της νοικοκυράς, τον Αύγουστο του 2010, ακρίβυνε κατά 110 ευρώ (ποσοστό αύξησης 6%) από την αντίστοιχη περσινή περίοδο, που κόστιζε 1.960 ευρώ.
Σταθερά χαμηλές τιμές ή προσφορές;
Η διστακτικότητα των καταναλωτών στις αγορές τους έχει οδηγήσει τόσο τα πολυκαταστήματα όσο και τα μικρότερα μαγαζιά σε προσφορές προϊόντων για την προσέλκυση πελατών. Μερικοί καταναλωτές θεωρούν ότι οι προσφορές είναι προς το συμφέρον τους και επιλέγουν προϊόντα σε προσφορά, ενώ κάποιοι άλλοι προτιμούν μία σταθερά χαμηλή τιμή.
Ο κ. Γ. Μπάλτας δήλωσε ότι οι καταναλωτές δίνουν μεγαλύτερη σημασία στην τιμή των προϊόντων από τις προσφορές και ενδιαφέρονται περισσότερο για σταθερά καλές τιμές και λιγότερο για παροδικές προσφορές, που δεν οδηγούν σε χαμηλό κόστος απόκτησης.
Από την πλευρά του, ο κ. Χ. Κυρλής υπογράμμισε ότι υπάρχουν ισχυρά κίνητρα αγορών, με καλές προσφορές σε πολλά προϊόντα, κυρίως, στα απορρυπαντικά. Παρόλα αυτά, ανέφερε ότι ένα μεγάλο ποσοστό καταναλωτών δεν παρασύρεται από τις προσφορές και τις προωθητικές ενέργειες είτε επειδή δεν τις "κυνηγάει" είτε επειδή δεν τις προσέχει, ενώ στις αγορές τους οι καταναλωτές αναζητούν καλό συνδυασμό κόστους και αξίας.
Μία άλλη πτυχή του θέματος φώτισε ο κ. Β. Λύγκας, ο οποίος δήλωσε ότι ένα προϊόν σε προσφορά μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους και πρόσθεσε ότι οι καταναλώτες πρέπει να είναι προσεκτικοί στις αγορές τους, καθώς δεν είναι όλα τα προϊόντα σε προσφορά καλής ποιότητας.
Περικοπές τόσο στις αγορές όσο και στις εξόδους
Πέρα από τον έλεγχο των τιμών και τον προγραμματισμό των αγορών, η συμπεριφορά των καταναλωτών φαίνεται να αλλάζει και "απέναντι" στη διασκέδαση και την αγορά ρούχων. Όπως προκύπτει από την παγκόσμια έρευνα της Nielsen για την Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, που αφορά το δεύτερο εξάμηνο του 2010, οι τομείς, που φαίνεται να πλήττονται περισσότερο στην Ελλάδα από την οικονομική κρίση, είναι η διασκέδαση εκτός σπιτιού και η αγορά ρούχων, καθώς ένα συντριπτικό ποσοστό Ελλήνων δηλώνει πως θα περιορίσει τα σχετικά του έξοδα (82% και 75%, αντίστοιχα).
Επιπλέον, ένα σημαντικό ποσοστό εξακολουθεί να επιλέγει φθηνότερες καταναλωτικές μάρκες, για να ανταπεξέλθει στην κρίση (58%).
"Συνηθίζω να επισκέπτομαι το σούπερ μάρκετ μία φορά την εβδομάδα και κατά μέσο όρο ξοδεύω 60- 80 ευρώ", δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Αγγελική Βούλγαρη. Η καταναλώτρια επεσήμανε ότι ψωνίζει πάντα στο ίδιο πολυκατάστημα και αγοράζει τα φθηνότερα προϊόντα, ιδίως, όταν πρόκειται για απορρυπαντικά. "Οι προσφορές με επηρεάζουν και συχνά ψωνίζω προϊόντα σε προσφορές", τόνισε η ίδια και πρόσθεσε ότι έχει περιορίσει τις αγορές της στα ρούχα, τα υποδήματα και τα κοσμήματα.
"Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει και τις εξόδους μου σε καφετέριες και εστιατόρια. Επίσης, έχω περιορίσει σε μία φορά το μήνα το πολύ και τις παραγγελίες για φαγητό", υπογράμμισε η καταναλώτρια.
Η Ελένη Ραζή, συνταξιούχος, δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι προτιμά να ψωνίζει σε συνοικιακά μαγαζιά. "Ψωνίζω τα φθηνότερα προϊόντα και σε μικρές ποσότητες. Γι' αυτό το λόγο, πηγαίνω για ψώνια δύο φορές την εβδομάδα και ξοδεύω 20-40 ευρώ, τη φορά. Δεν αγοράζω τίποτα περιττό, αλλά πάντα αυτά που έχω σημειώσει στη λίστα αγορών μου. Επίσης, επιλέγω συνοικιακά μαγαζιά, γιατί, λόγω της ηλικίας μου, με βολεύει η κοντινή απόσταση και δεν με κουράζει", ανέφερε η καταναλώτρια. Επίσης, δήλωσε ότι σχεδόν ποτέ δεν παραγγέλνει φαγητό και ότι οι εξόδους της είναι πολύ σπάνιες.
Στη λαϊκή για φθηνές αγορές
Η αλλαγή νοοτροπίας στις αγοραστικές συνήθειες έχει επηρεάσει περισσότερο τα αστικά κέντρα απ' ό,τι τις επαρχιακές πόλεις. Στις μεγαλουπόλεις, όπου ο ρυθμός της ζωής είναι πιο πιεστικός, η επιβάρυνση για τα ψώνια είναι πιο σημαντική σε σύγκριση με την επαρχία.
"Εξοικονομώ αρκετά χρήματα, αφού αρκετά προϊόντα τα καλλιεργώ με δική μου φροντίδα και άλλα τα αγοράζω πιο φθηνά, επειδή είναι τοπικής παραγωγής", δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Φρόσω Παναγοπούλου, συνταξιούχος και μόνιμη κάτοικος επαρχιακής πόλης. "Ακόμα, τα έξοδα μου για άλλα προϊόντα, όπως και για τα ρούχα, είναι ελάχιστα, γιατί τις περισσότερες φορές ψωνίζω στη λαϊκή αγορά, όπου βρίσκω χαμηλότερες τιμές", πρόσθεσε η ίδια.
Ο κ. Β. Λύγκας δήλωσε ότι η κατάσταση στις πόλεις είναι δυσκολότερη, καθώς οι δαπάνες είναι πιο μεγάλες, συνυπολογίζοντας και τα έξοδα μετακινήσεων.
Στα 66 ευρώ η μέση δαπάνη ανά επίσκεψη
Οι σημαντικές αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά των Ελλήνων, απόρροια της οικονομικής κρίσης, αποτυπώνονται στην έρευνα του Εργαστηρίου Μάρκετινγκ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ειδικότερα, όσον αφορά τον αριθμό των σούπερ μάρκετ, που χρησιμοποιούν, το 58% των ερωτηθέντων απάντησε ότι ψωνίζει σταθερά σε ένα σούπερ μάρκετ. Το 23,4% δήλωσε ότι ψωνίζει σε 2 σούπερ μάρκετ, το 14,6% σε 3 και το υπόλοιπο 4% σε 4 ή περισσότερα καταστήματα.
Η συχνότητα αγορών στις αλυσίδες λιανικού εμπορίου έχει μέση τιμή περίπου 6,7 φορές το μήνα. Το 45% των ερωτηθέντων ψωνίζουν μέχρι 4 φορές το μήνα, δηλαδή κάνουν μόνο μία εβδομαδιαία επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ. Μόνο το 13% των καταναλωτών ψωνίζει συχνότερα από 10 φορές το μήνα.
Επίσης, μετρήθηκε το ύψος της δαπάνης ανά επίσκεψη. Το 55% των ερωτηθέντων αφήνει έως 50 ευρώ κάθε φορά που ψωνίζει, το 33% δαπανά από 51 ευρώ έως 100 ευρώ και μόνο το 12% ξεπερνά τα 100 ευρώ, σε μία τυπική επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ. Η μέση δαπάνη ανά επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ εκτιμάται στα 66 ευρώ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
