Εκλαμβάνει τον άρρωστο ως ένα μοναδικό ψυχο-διανοητικό- σωματικό σύνολο, που πρέπει να αντιμετωπιστεί σφαιρικά. Βασίζεται στην αναζήτηση του προσωπικού τρόπου με τον οποίο ο ασθενής βιώνει την πραγματικότητα, στη διερεύνηση της σχέσης του με τον εαυτό του και με τους άλλους.
Ονομάζεται γνωστική ομοιοπαθητική και είναι μία ευρύτερη προέκταση της κλασικής ομοιοπαθητικής με βασικό προστιθέμενο διαγνωστικό εργαλείο την ψυχολογία. Είναι ένα βήμα παραπάνω στο θεραπευτικό σύστημα, την κλασική ομοιοπαθητική, που δημιούργησε ο Γερμανός γιατρός, Σαμουήλ Χάνεμαν πριν από περίπου 200 χρόνια κατακτώντας σιγά - σιγά ολόκληρο τον κόσμο.
Τη γνωστική ομοιοπαθητική ξεκίνησε ο Ινδός Rajan Sankaran και από αυτόν συνέχισε, με τη συμβολή της ρωσικής επιστημονικής κοινότητας, ο Έλληνας ψυχίατρος- ομοιοπαθητικός, Γιώργος Λουκάς για να αναδειχθεί, το 2000, σε μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας Συγγραφέων Επιστημονικών Ανακαλύψεων και Εφευρέσεων και να βραβευθεί από τη Ρωσική Ακαδημία Φυσικών Επιστημών με το βραβείο Παβλώφ για το σχεδιασμό και τις κλινικές εφαρμογές νέων ομοιοπαθητικών φαρμάκων.
Ο Σωκράτης έλεγε ότι τα βασικά αίτια της ασθένειας είναι εσωτερικά, της ψυχής: «όπως ακριβώς δεν πρέπει να επιχειρείται η θεραπεία των ματιών χωρίς το κεφάλι, ούτε του κεφαλιού χωρίς το σώμα, έτσι δεν πρέπει ούτε και του σώματος χωρίς την ψυχή. Εξάλλου αυτό είναι και η αιτία που τα περισσότερα νοσήματα δεν γίνονται αντιληπτά από τους γιατρούς, διότι παραμελούν το σύνολο. Διότι από την ψυχή ξεκινούν τα πάντα, και τα κακά και τα καλά, για το σώμα και για κάθε τι στον άνθρωπο».
Η επανάσταση στο χώρο της ομοιοπαθητικής ξεκίνησε, όταν άρχισαν να ασχολούνται με αυτήν θεραπευτές που είχαν ασχοληθεί με την ψυχανάλυση. Έτσι άρχισαν να συλλέγονται πολλές πληροφορίες για το «ψυχισμό» των φαρμάκων. Ο Sankaran είναι αυτός που εισήγαγε μία σημαντική καινοτομία: το ψυχικό σύμπτωμα «ψευδαίσθηση», θεωρώντας ότι ο κάθε άνθρωπος έχει μία προσωπική ψευδαίσθηση της πραγματικότητας και έναν δικό του τρόπο βίωσής της.
Σε αυτή τη βάση το άτομο αντιμετωπίζεται ως σύνολο και το φάρμακο που θα χορηγηθεί, θεραπεύει όχι μόνο τα τοπικά συμπτώματα, αλλά και όλα τα άλλα.
«Πολλές φορές οι ασθενείς εκπλήσσονται όταν μαζί με την κεφαλαλγία ή τη δυσκοιλιότητα θεραπεύεται και η ανασφάλεια τους ότι θα εγκαταλειφθούν από τους φίλους τους», λέει στο ΑΠΕ ΜΠΕ, ο Γιώργος Λουκάς και εξηγεί: «Η μαθήτευσή μου δίπλα στο Sankaran, αλλά και η ψυχιατρική μου ειδίκευση με βοήθησαν πολύ στην υιοθέτηση των παραπάνω απόψεων. Με ενδιέφερε ιδιαίτερα ο διάλογος των επιστημών. Έτσι άρχισα να αλλάζω τη λήψη του ιστορικού, δεν έμενα πια μόνο στην καταγραφή των συμπτωμάτων και της ιδιοσυγκρασίας του ατόμου, αλλά προσπαθούσα να διερευνήσω πίσω από αυτά τις σχέσεις του ασθενούς με τον εαυτό του και το περιβάλλον».
«Μέσα από τη αναζήτησή μου στη σφαίρα της ψυχιατρικής, προσθέτει, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι κάθε άτομο έχει τις δικές του αρχές - ιδέες που ιεραρχεί πάνω από κάθε τι στη ζωή. Για παράδειγμα, άλλος ιεραρχεί πάνω από όλα το χρήμα, άλλος την οικογένεια, άλλος την ερωτική σχέση, άλλος τη δόξα, άλλος τα οράματά του. Ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος διαμορφώνονται οι διάφορες ψευδαισθήσεις- παραμορφώσεις ιδεών του ατόμου».
Ως παράδειγμα, ο κ. Λουκάς λέει ότι «άλλος νομίζει ότι δεν αγαπιέται στη σχέση, άλλος νομίζει ότι δεν εκτιμάται από τους φίλους του, άλλος ότι θα τον εγκαταλείψουν οι δικοί του άνθρωποι. Σύμφωνα με τη γνωστική ομοιοπαθητική, δεν αρκεί να αντιμετωπίζονται μόνο τα συμπτώματα ενός ατόμου, αλλά να υπάρξουν και διορθωτικές θεραπευτικές παρεμβάσεις σε επίπεδο "ιδεών". Η αλλαγή στη στάση ζωής του ατόμου θα βοηθήσει τη συνολική κατάσταση της υγείας του οργανισμού».
Όπως εξηγεί ο γιατρός ένα παράδειγμα εφαρμογής της γνωστικής ομοιοπαθητικής είναι η εργασία που έγινε από την ιατρό, Ναταλία Τιτίεβα στα παιδιά του ορφανοτροφείου του Νοβοσιμπίρσκ. «Χορηγήθηκαν στα παιδιά ομοιοπαθητικά φάρμακα της ομάδας μαγνησίου, τα οποία σύμφωνα με τη γνωστική ομοιοπαθητική αντιμετωπίζουν το αίσθημα ορφάνιας. Η επιλογή του ομοιοπαθητικού σκευάσματος που δόθηκε σε κάθε παιδί έγινε με βάση τα ιδιαίτερα ψυχικά του χαρακτηριστικά.
Αντιμετωπίστηκαν ασθένειες με ψυχική συμμετοχή, όπως η ενούρηση, ο τραυλισμός, η καθυστερημένη ανάπτυξη. Αντιμετωπίστηκαν όμως και άλλες ασθένειες όπως το κοινό κρυολόγημα», λέει ο κ. Λουκάς.
Προσθέτει δε ότι τα φάρμακα της ομάδας μαγνησίου που ελάττωναν το αίσθημα ορφάνιας βοηθούσαν και στην καταπολέμηση των συχνών κρυολογημάτων. Μάλιστα υπογραμμίζει ότι η βελτίωση της ψυχικής κατάστασης των παιδιών είχε σαν αποτέλεσμα τη βελτίωση του ανοσοποιητικού συστήματος. «Πάρθηκαν δύο ομάδες παιδιών, στη μία έγινε εμβόλιο γρίπης και στην άλλη εφαρμόστηκε γνωστική ομοιοπαθητική. Από την ομάδα του εμβολίου αρρώστησε τη χρονιά εκείνη το 11,3%, ενώ από τα παιδιά με την ομοιοπαθητική αγωγή μόνο το 0,3%», τονίζει ο γιατρός.
Η εφαρμογή της γνωστικής ομοιοπαθητικής, όπως λέει, άλλαξε ριζικά την πρακτική του, γιατί πρωταρχικός του σκοπός έγινε η κατανόηση της μοναδικότητας του ασθενή και όχι απλώς η ταξινόμηση στα πολύχρηστα ομοιοπαθητικά φάρμακα.
Έτσι άρχισε να δημιουργείται η ανάγκη παρασκευής νέων φαρμάκων. Σε αυτή τη φάση βρέθηκε συνεργάστηκε με τον φαρμακοποιό, Ιωάννη Ευσταθίου, με εμπειρία στο χώρο των θεραπευτικών συμπληρωμάτων (ομοιοπαθητική, φυτοθεραπεία, κ.λ.π). Έτσι γεννήθηκε μία νέα ομάδα φαρμάκων, τα «τριπλά άλατα», ενώσεις που περιέχουν τρία στοιχεία του περιοδικού πίνακα στη σύστασή τους, εκτός από τα στοιχεία Υδρογόνο και Οξυγόνο.
Όπως λέει ο γιατρός, τα νέα αυτά φάρμακα άρχισαν να αποδίδουν θεαματικά αποτελέσματα. «Ο κύριος λόγος ήταν η ακριβής εξατομίκευση του ασθενούς, άρα και η πληρέστερη κάλυψη των συμπτωμάτων του», εξηγεί και προσθέτει: «Έτσι ασθενείς που ακολουθούσαν για χρόνια ομοιοπαθητική αγωγή με ελάχιστες βελτιώσεις, άρχισαν να βλέπουν θεαματικά αποτελέσματα με τη χορήγηση κάποιου νέου τριπλού άλατος».
Ο Γιώργος Λουκάς ασχολείται με την ομοιοπαθητική από το 1982. Αρχικά μαθήτευσε δίπλα στον ομοιοπαθητικό - γιατρό, Αρίσταρχο Τσαμασλίδη. Στη συνέχεια παρακολούθησε μετεκπαιδευτικά σεμινάρια στη Βομβάη, από τον Rajan Sankaran.
Εισήγαγε την ενοποιητική θεωρία της ιδιοσυστασίας, όπου με βάση τη συγκριτική μελέτη της θεωρίας των χρόνιων νόσων της ομοιοπαθητικής, των καθηλώσεων της ψυχανάλυσης, της τυπολογίας του Παβλώφ, της θεωρίας των χυμών του Ιπποκράτη, των τεσσάρων στοιχείων του Πλάτωνα και του Εμπεδοκλή, παρουσιάζεται ένα κοινό θεωρητικό ιατρικό μοντέλο για την ιδιοσυστασία.
Από το 1995 άρχισε να διδάσκει την ομοιοπαθητική στη Ρωσία, ενώ πρόσφατα έχει ανοίξει γι αυτόν και ο δρόμος της Αγγλίας. Τo Hahnemann College of Homeopathy του δίνει την ευκαιρία να μεταδώσει της αρχές της γνωστικής ομοιοπαθητικής, στα πλαίσια μετεκπαιδευτικών σεμιναρίων.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Σ. Αραβοπούλου
