Η καφεΐνη ως αντηλιακό

Σκεφτείτε αντί να πίνετε τον καφέ σας, να τον αλείφετε στο δέρμα σας... Όσο και αν ακούγεται παράξενο, νέα επιστημονική έρευνα δείχνει ότι η καφεΐνη μπορεί να βοηθήσει στην αυξημένη προστασία του δέρματος από την επικίνδυνη ηλιακή ακτινοβολία και τον καρκίνο, καθώς συμβάλλει στην άμεση καταστροφή των κυττάρων εκείνων που έχουν υποστεί ζημιά από τις ακτίνες του ήλιου.  

Η ανακάλυψη μπορεί μελλοντικά να οδηγήσει στη δημιουργία νέου τύπου πιο αποτελεσματικών αντηλιακών που θα περιέχουν καφεΐνη, όμως οι επιστήμονες φρόντισαν να ξεκαθαρίσουν πως αυτό δεν σημαίνει ότι όσοι πίνουν πολλούς καφέδες, απολαμβάνουν μεγαλύτερη προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία και τους κινδύνους της για το δέρμα.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Άλαν Κόνεϊ του τμήματος χημικής βιολογίας του πανεπιστημίου Ράτγκερς του Νιού Τζέρσεϊ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), έκαναν πειράματα σε ποντίκια και ανακάλυψαν ότι η καφεΐνη αλλάζει τη δραστηριότητα ενός γονιδίου (του ATR) που εμπλέκεται στην καταστροφή των κυττάρων, τα οποία έχουν υποστεί βλάβη στο DNA και έτσι είναι πιθανότερο να μετατραπούν σε καρκινικά.

Προηγούμενες μελέτες είχαν επισημάνει την προστατευτική δράση της καφεΐνης κατά του καρκίνου, όμως η νέα έρευνα εστίασε στους συγκεκριμένους μοριακούς μηχανισμούς αυτής της δράσης, με έμφαση στο δέρμα. Έτσι, ανακαλύφθηκε ότι όταν στον οργανισμό κυκλοφορούν αυξημένα μόρια καφεΐνης, τότε αναστέλλεται η δράση του γονιδίου ATR και, με αυτό τον τρόπο, ενθαρρύνεται ο θάνατος των δυνητικά επικίνδυνων κυττάρων με το μεταλλαγμένο DNA.

Οι επιστήμονες δημιούργησαν γενετικά μεταλλαγμένα ποντίκια με γονίδια ATR που υπολειτουργούσαν και τα εξέθεσαν σε υπεριώδη ακτινοβολία, ώσπου ανέπτυξαν καρκίνο του δέρματος (όχι μελάνωμα). Μετά από περίπου πέντε μήνες έκθεσης στην ακτινοβολία, διαπιστώθηκε ότι τα συγκεκριμένα μεταλλαγμένα ποντίκια είχαν αναπτύξει 69% λιγότερους όγκους σε σχέση με όσα φυσιολογικά ποντίκια είχαν γονίδια ATR που λειτουργούσαν κανονικά. Επιπλέον, οι όγκοι στα μεταλλαγμένα ποντίκια εμφανίστηκαν κατά μέσο όρο τρεις εβδομάδες αργότερα από τα φυσιολογικά ποντίκια.

Αυτό το πείραμα, κατά τους αμερικανούς επιστήμονες δείχνει ότι η καφεΐνη, πιθανώς αν απλωθεί στο δέρμα, μπορεί να έχει ανασταλτική δράση (όπως ένα αντηλιακό) κατά του καρκίνου του δέρματος. Δεν είναι ακόμα σαφές εάν και σε ποιο βαθμό υπάρχει προστατευτική δράση, όχι από την καφεΐνη που απλώνεται στο δέρμα, αλλά με το να πιει κανείς καφέδες. Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν πάντως ότι, σε κάθε περίπτωση, η έρευνα πάνω στην αντικαρκινική δράση της καφεΐνης είναι στα πρώτα στάδιά της και, ειδικά το καλοκαίρι, οι άνθρωποι πρέπει να φροντίζουν να λαμβάνουν τα τυπικά μέτρα προστασίας (όχι μεγάλη παραμονή στον ήλιο, κατάλληλα ρούχα, αντηλιακό).

Ο καθηγητής κυτταρικής βιολογίας Ντοτ Μπένετ του πανεπιστημίου του Λονδίνου (St.George’s), δήλωσε ότι οποιαδήποτε πρωτοβουλία για την προσθήκη καφεΐνης στα αντηλιακά πρέπει να γίνει με προσοχή, ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρχουν παρενέργειες.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Π. Δρακόπουλος