troktiko από το δημοσιονομικό έλλειμμα. Εφτασε το 2008 στο 16% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος. Το 2009 κάναμε εισαγωγές προϊόντων ύψους 46 δισ. ευρώ και μόνο 15,3 δισ. εξαγωγές. Με άλλα λόγια καταναλώνουμε τριπλάσια εισαγόμενα, από τα προϊόντα που εξάγουμε. Αυτό πιστοποιείται κάνοντας μια βόλτα στο σούπερ μάρκετ. Δεν εισάγουμε μόνο προϊόντα προστιθέμενης τεχνολογίας (τομέας στον οποίο για διάφορους λόγους μείναμε πίσω), αλλά στα ράφια θα δούμε φακές Τουρκίας, λεμόνια Αργεντινής, μήλα Χιλής, ντομάτες Ισπανίας και λάδι Ιταλίας. Και όλα σε χαμηλότερες τιμές από τα αντίστοιχα ελληνικά. Ενας από τους παράγοντες της χαμηλής ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων είναι το εργασιακό κόστος. Δεν είναι υψηλό σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, απλώς είναι το μόνο που μπορεί να ρυθμιστεί με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου. Το μεγαλύτερο, όμως, πρόβλημα των ελληνικών προϊόντων είναι η χαμηλή έως ανύπαρκτη ελληνική επιχειρηματικότητα. Οι περισσότεροι Ελληνες επιχειρηματίες -από τους αγρότες μέχρι τους αποκαλούμενους «μεγαλοεπιχειρηματίες»- είναι απλώς αεριτζήδες. Σε μια χώρα με μεγάλο, αδιαφανές και «γαλαντόμο» κράτος αυτό είναι φυσιολογικό. Αν μπορείς κλείνοντας τους δρόμους να πάρεις ένα «δωράκι» 500 εκατομμυρίων ευρώ δεν υπάρχει κανένας λόγος να ανησυχείς για το χωράφι. Αν φορώντας ένα «Αρμάνι» και με ένα πούρο ανά χείρας μπορείς να κλείσεις δουλειές εκατομμυρίων με τον «φίλο» υπουργό, που συχνάζει στα ίδια στέκια του Κολωνακίου, δεν υπάρχει κανένας λόγος να εκσυγχρονίσεις το μαγαζί, να ψάξεις νέες μορφές μάνατζμεντ, να επενδύσεις σε τεχνολογία. Αν εκβιάζοντας με απολύσεις το κράτος σκορπά θαλασσοδάνεια, ποιος ο λόγος να σκεφτείς τι μπορείς να κάνεις για να αναβαθμίσεις την επιχείρηση; Το χειρότερο είναι ότι αυτού του τύπου οι κρατικές παρεμβάσεις διώχνουν την καλή επιχειρηματικότητα από την αγορά. Οι αεριτζήδες αποκτούν συγκριτικό πλεονέκτημα, έναντι εκείνων που θέλουν να παράγουν. Οι τελευταίοι είτε θα γίνουν σαν τους πρώτους είτε απλώς θα φύγουν από την αγορά. Ισχύει ο αφορισμός του Γκρίσαμ: η κακή επιχειρηματικότητα διώχνει την καλή.
